استاد ابوالفضل رهنما از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید به این موضوع پرداخت: «برخی از عوامل تضعیف نقش طلبه ها در جامعه»

/270/260/22/

استاد ابوالفضل رهنما اظهار داشت: یکی از مسائلی که با آن روبرو هستیم، ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﯼ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺩﯾﻨﯽ ﻣﺎ ﻫﺴﺖ. ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ ﻃﻼﺏ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺩﺭ ﺭﻫﺒﺮﯼ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﮑﺮﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺩﺭ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺩﯾﻨﯽ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﻣﻘﺪﺍﺭی ﺗﻀﻌﯿﻒ ﺷﺪﻩ و آنگونه که ﺑﺎﯾﺪ ﻭ ﺷﺎﯾﺪ، ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﻫﺴﺖ. تجربه حدود پنجاه سال حضور در حوزه های علمیه، و حضور در بین جوانان و دانشجویان به من می گوید از جمله عوامل این تضعیف، عدم تصور درست مردم جامعه نسبت به مسئولیت معنوی و الهی طلاب است. مخصوصا در این زمان که دوران استقرار نظام اسلامی و کناره زدن دهه ها سلطه طاغوت در این کشور است؛ و پر واضح است که ﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻃﻼﺏ، ﺍﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ عامل ﺩﺭ برپایی ﺍﯾﻦ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻭ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﯾﻨﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ. با این وجود، باید گفت به نظر می رسد که اتاق فکری کارآمد و مناسب تهیه ندیده ایم و مدیریت مناسب نداشتیم؛ شاید فکر می شد که امور، بنا بر روش طبیعی خودش اجرا می شود.

استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: در حال حاضر اگر از من بپرسند که آیا کتاب دینی خوب، اعمّ از کتابی تفسیری یا اعتقادی مطابق با مبانی حوزوی، اما مناسب برای دوره دبیرستان آموزش و پرورش داریم یا خیر، جواب من منفی است. کتابی که به زبان روز باشد و ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﻭ ﺍﺷﺒﺎﻉ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﺏ ﻓﮑﺮﯼ نماید. نمی توانیم از کتابی اسم ببریم؛ ﭼﻮﻥ ﮐﺎﺭ ﻧﮑﺮﺩﯾﻢ، ﻭﻗﺖ ﻧگذﺍﺷﺘﯿﻢ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﻓﮑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﯽ در این صحنه ﻭﺍﺭﺩ ﻧﺸﺪﯾﻢ.

وی افزود: برخی از استانداران و مسئولین کشور در پی ایجاد دوگانه بین اهمیت نان شب یا امر حجاب بوده اند؛ و یکی از آنها می گفت ﺗﺎ ﻣﺎﺩﺍﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﻔﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﺎﻟﯽ ﻫﺴﺖ، ﻣﻦ ﺍﺯ ﺣﺠﺎﺏ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ. در صورتی که اگر مبانی دینی را با فرصتی کافی و زمانی مناسب به او منتقل می کردیم، و در حقیقت به ما فرصت می دادند تا مبانی دینی را برای او بیان کنیم، روشن می شدند که این دوگانه درست نیست.

استاد رهنما اضافه نمود: ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﺭﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﺎﺭﯼ ﺁﻓﺮﯾﺪﻧﺪ. ﻣﺎ ﻃﻼﺏ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﺗﻔﺴﯿﺮ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﮐﻼﻡ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﻓﻘﻪ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﺍﺻﻮﻝ، متخصص ﺑﺎﺷﯿﻢ. ﻣﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ در همه علوم، ﻧﻈﺮﯾﻪﭘﺮﺩﺍﺯﯼ ﺑﮑﻨﯿﻢ. بسیاری از کسانی که در ﺑﺤﺚ ﮐﻼﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﯽ ﺷﻮﻨﺪ، نمی توانند با همان تخصص، در ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮐﺎﺭ ﮐﻨﻨﺪ. یا کسانی که در تاریخ تخصص دارند، ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﻓﻘﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. چراکه هر علم، در جای خود، از گستره وسیع برخوردارند. یکی از مصائب ما اظهار نظر کردن در علوم مختلف و ادعاهای بدون دلیل،  و بیان مطالبی است که هیچ گونه علمیت ندارد؛ و برخی از حوزویان، نه تنها در مقام اظهار نظر، بلکه در مقام اجرای آن هستند.

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم تصریح کرد: یکی دیگر از نکات حائز اهمیت آن است که مردم ﺑﻪ ﻃﻠﺒﻪﻫﺎ، نه به عنوان یک مسلمان، بلکه به عنوان «اسلام» نگاه می کنند. بزرگترین عامل در ریزش اعتقادی امروز، از آن جهت است که فرق بین اسلام و مسلمان را در نظر نیاوردیم.

وی افزود: در کتابی پنج جلدی که متشکل بر خاطرات و سیره و روش امام خمینی رضوان الله علیه است، خاطره ای نقل شده از کسی که نسبت به مشکلات و معضلات در اقتصاد و مساجد و بازار و ... در محضر حضرت امام رحمت الله علیه، گله گذاری می کرد؛ امام خمینی رضوان الله علیه بعد از گوش کردن به حرف های او گفتند: «آیا ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ صلی الله علیه و آله و سلم، ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﯾﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ؟» با این سؤال، شیرازه ﻓﮑﺮﯼ ﺳﻮﺍﻝﮐﻨﻨﺪﻩ فرو ریخت.

استاد رهنما تأکید کرد: بدانیم کهﺍﺳﻼﻡ، ﺍﯾﺮﺍﺩﯼ ﻧﺪﺍﺭد. ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ صلی الله علیه و آله و سلم، ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻩ، نه مسلمان. ﺧﻠﻂ ﺑﯿﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎﯼ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﺻﺤﯿﺤﯽ داشته باشند و ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﺷﻮند ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﺭﯾﺰﺵﻫﺎ ﺍﺗﻔﺎﻕ می افتد. اگر از کسی که انتظارش را ندارند، کار ناپسندی دیده شود، همه را به پای اسلام می نویسند.