به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید، نشست هم اندیشی تخصصی ویژه مبلغان نخبه در عرصه تعمیق ایمان و باورهای دینی با موضوع «روش های مواجهه باشبهات و واکاوی شبهات فاطمی(س)» به همت اداره امور تبلیغ نخبگان معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی در سالن جلسات شهید سلیمانی برگزار شد.

حجت‌الاسلام اکبر روستایی عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: سخنران این نشست ضمن تسلیت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، بر اهمیت نقش مبلغان در تبیین معارف دینی و پاسخگویی به شبهات تأکید کرد و اظهار داشت: مبلغان دینی حق بزرگی بر گردن مردم ایران دارند، چرا که با ارشادات علمی و عملی خود، مردم را در مسیر درست دینی هدایت می‌کنند.

جراحی شبهه: گام نخست در مواجهه با شبهات

وی در ادامه به تشریح روش‌های مواجهه با شبهات پرداخت و بیان کرد: وقتی با یک شبهه مواجه می‌شویم، نخستین گام، جراحی شبهه است. باید شبهه را تجزیه و تحلیل کرد و دید که چند شبهه است و از چه جنبه‌هایی قابل بررسی است. مثلاً یک شبهه ممکن است جنبه‌های فقهی، حدیثی، تاریخی و کلامی داشته باشد.

اعتبارسنجی منابع اهل سنت

سخنران نشست در بخش دیگری از سخنان خود به اعتبارسنجی منابع اهل سنت در مورد حضرت فاطمه زهرا (س) پرداخت و گفت: وقتی می‌خواهیم از منابع اهل سنت در مورد حضرت زهرا (س) سخن بگوییم، باید روش اعتبارسنجی داشته باشیم. باید ببینیم چه چیزهایی را می‌توانیم بگوییم و از چه چیزهایی می‌توانیم کمک بگیریم تا گزارش معتبری به دست آوریم. برای مثال، در منابع اهل سنت مانند صالحی شامی در 'رشا تحریف نشده'، آمده است که حضرت زهرا (س) دختری به نام ام کلثوم نداشته‌اند. این مسئله از نظر تاریخی مهم است و باید در پاسخ به شبهات مورد توجه قرار گیرد.

روش‌شناسی پاسخ به شبهات

حجت‌الاسلام روستایی در ادامه به تشریح روش‌شناسی پاسخ به شبهات پرداخت و بیان کرد: قبل از پاسخ به شبهه، باید روش شبهه‌کننده را شناخت. آیا او دنبال حق است یا می‌خواهد ما را سرکار بگذارد؟ آیا متعصب است یا اهل مغالطه؟

وی مثال‌هایی از روش‌های مختلف شبهه‌کنندگان آورد و گفت: گاهی اوقات شبهه‌کننده دنبال حق است و با استدلال قانع می‌شود. اما گاهی اوقات متعصب است و هر چه بگویید نمی‌پذیرد. باید روش او را شناخت و سپس پاسخ داد.

هدف شبهه‌کننده را بشناسیم

سخنران نشست بر اهمیت شناخت هدف شبهه‌کننده تأکید کرد و گفت: باید بدانیم هدف شبهه‌کننده چیست. آیا او واقعاً سوال دارد یا می‌خواهد عقاید ما را تضعیف کند؟ مثلاً وقتی کسی شبهه ازدواج عمر با ام کلثوم را مطرح می‌کند، هدف او ممکن است زیر سوال بردن شهادت حضرت زهرا (س) باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: افزود: شناخت هدف شبهه‌کننده به ما کمک می‌کند تا پاسخ مناسب را ارائه دهیم. گاهی اوقات با یک پاسخ کوتاه و مختصر می‌توانیم هدف او را خنثی کنیم.

نقد روش‌شناختی قبل از پاسخ

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت نقد روش‌شناختی قبل از پاسخ به شبهات پرداخت و گفت: قبل از پاسخ به شبهه، باید روش شبهه‌کننده را نقد کنیم. مثلاً اگر کسی می‌گوید حدیث غدیر در بخاری و مسلم نیامده است، باید بگوییم که مگر ما بخاری و مسلم را قبول داریم؟

استاد حوزه افزود: باید به شبهه‌کننده بگوییم که روش تو درست نیست. ما معارف خود را از منابع خود می‌گیریم و روش تو در نقد ما درست نیست.

پاسخ به شبهات با استناد به منابع معتبر

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه به اهمیت پاسخ به شبهات با استناد به منابع معتبر تأکید کرد و گفت: باید شبهات را با استناد به منابع معتبر پاسخ دهیم. مثلاً در مورد حدیث غدیر، می‌توانیم به تواتر این حدیث در منابع اهل سنت استناد کنیم.

وی افزود: علمای اهل سنت مانند ابن حزم آندلوسی، تواتر حدیث غدیر را پذیرفته‌اند. ما می‌توانیم با استناد به این منابع، شبهات را پاسخ دهیم.

پاسخ به شبهات با روش حلی و نقضی

حجت‌الاسلام روستایی در بخش پایانی سخنان خود به تشریح روش‌های حلی و نقضی در پاسخ به شبهات پرداخت و گفت: گاهی اوقات باید با روش حلی پاسخ دهیم و گاهی اوقات با روش نقضی. مثلاً در مورد شبهه ازدواج عمر با ام کلثوم، می‌توانیم با روش حلی پاسخ دهیم و بگوییم که چنین دختری وجود نداشته است، اما گاهی اوقات باید با روش نقضی پاسخ دهیم. مثلاً اگر کسی می‌گوید قرآن به صراحت به امامت علی (ع) اشاره نکرده است، می‌توانیم با روش نقضی پاسخ دهیم و بگوییم که قرآن به صراحت به فضایل علی (ع) اشاره کرده است.

در پایان نشست، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) بر اهمیت تسلط مبلغان بر روش‌های مواجهه با شبهات تأکید کرد و گفت: مبلغان باید با روش‌های مختلف مواجهه با شبهات آشنا باشند تا بتوانند به شبهات پاسخ دهند و معارف دینی را به خوبی تبیین کنند.

این نشست با پرسش و پاسخ شرکت‌کنندگان و ارائه راهکارهای عملی برای مواجهه با شبهات فاطمی به پایان رسید.