به مناسبت ۲۳ ربیع الاول، سالروز ورود حضرت معصومه(س) به شهر قم، فرازهایی از بیانات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در خصوص شاخصه‌های وجودی و عظمت مقام کریمه اهل‌بیت(س) را از نظر می گذرانیم:

عظمت مقام کریمهٴ اهل‌بیت فاطمه معصومه(س)

آیت الله العظمی جوادی آملی در تبیین عظمت مقام کریمهٴ اهل‌بیت فاطمه معصومه(س) اظهار داشتند: از آنجا که حضرت فاطمه معصومه(س) که از دودمان نبوت و ولایت است به جایی می‌‌رسد که امام هشتم و امام نهم(سلام الله علیهما) دربارهٴ زیارت او هم توصیه و سفارش و هم دستور و برنامه دارند، لذا از وجود مبارک امام هشتم علی ‌بن‌ موسی ‌الرضا(ع) رسیده است که، خواهر ما فاطمهٴ معصومه در قم مدفون است [و] هر کس این بانو را زیارت کند بهشت برای او است، و از وجود مبارک امام نهم امام محمد تقی(ع) روایت شده است که عمّهٴ من فاطمهٴ معصومه(س) در قم مدفون است و هر کس آن حضرت را زیارت کند بهشت برای او است.

ایشان اذعان داشتند: اعمالی که باعث ورود در بهشت است یکسان نیست؛ بعضی از عمل‌های خیر باعث می‌‌شود انسان به بهشت راه پیدا کند و بعضی از اعمال خیر سبب می‌‌شود که بهشت در اختیار او قرار بگیرد، نه او در اختیار بهشت، لذا سرّ اینکه وجود مبارک امام هشتم و امام نهم(ع) فرمودند: «هر کس کریمهٴ اهل ‌بیت فاطمهٴ معصومه(س) را زیارت کند، بهشت برای او است»، بدین خاطر است که او اهل ولایت است، اگر کسی پیوند ولایی با دودمان عصمت و طهارت داشته باشد، می‌‌کوشد که رایحهٴ ولایت و طعم ولایت در هستی او پدید آید و خود جزء اولیای الهی بشود، اگر کسی جزء اولیای خدا شد، «ولی‌الله» شد، در آن صورت بهشت مشتاق او است.

مرجع تقلید شیعیان تصریح کردند: در برخی از روایات آمده است که «بهشت مشتاق سلمان است و اشتیاق بهشت به سلمان بیش از علاقهٴ سلمان به بهشت است». سّرش آن است که بهشت محصول عقیده صحیح و اخلاق صحیح و عمل صالح است و عقیده و اخلاق و اعمال جزء شئون ادراکی و عملی انسان است، اگر بهشت در اثر عقیده و خُلق و عمل است و اگر عقیده و خلق و عمل جزء شئون ادراکی و عملی روح آدم است؛ پس روح انسان والاست که در اثر تحصیل عقیده و اخلاق و اعمال بهشت را می‌ سازد. بهشت مملوک انسانی است که «ولی الله» است بنابراین وجود مبارک امام هشتم و امام نهم(ع) اثر زیارت فاطمه معصومه(س) را استحقاق بهشت دانستند.

معرفت به حق کریمه اهل‌بیت(س)؛ شرط ورود به بهشت

او در تبیین چگونگی دریافت ثواب کامل از زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) به مولّفه شناخت و معرفت حقیقی نسبت به آن حضرت اشاره نموده و بیان داشتند: از وجود مبارک امام رضا(ع) روایتی به ما رسیده است که فرمودند: «اگر کسی خواهرم کریمه اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه را «عارفاً بحقّها» زیارت کند بهشت برای او ثابت است»، معلوم می‌‌شود کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه(س) حقّی دارد که بعضی از زائران به حقّش عارف هستند و برخی عارف نیستند و آن حضرت را تنها به عنوان خواهر امام و دختر امام و عمه امام می‌‌شناسند و زیارت می‌‌کنند که اینها بخشی از فضیلت و ثواب را دریافت می‌دارند، اما به ثواب کامل راه نمی‌یابند. لیکن برخی دیگر از زائرین آن حضرت حقّ این کریمه را می‌‌شناسند که امام هشتم فرمود هر کس خواهرم را «عارفاً بحقّها» زیارت کند بهشت برای او است.

آیت الله جوادی آملی ادامه دادند: معمولاً در مستحبّات، مطلوب متعدد است؛ یعنی اگر کسی عارف به حق وجود مبارک فاطمهٴ معصومه(س) نبود و یک زیارت عادی و عامی انجام داد، این‌چنین نیست که از فضیلت محروم باشد، بلکه به اندازهٴ کار خود و درک خود ثواب می ‌برد، ولی آن ثواب کامل برای کسی است که عارف به حقّ کریمه اهل ‌بیت باشد و او را زیارت کند.

مأثوره بودن زیارتنامه آن حضرت ازسوی امام هشتم(ع)

ایشان در تبیین ریشۀ تاریخی متن زیارت حضرت معصومه(س) خاطرنشان کردند: برخلاف برخی از زیارت نامه‌هایی که توسط علما و بزرگان دینی برای معصوم‌ زادگان و امام‌زادگان انشاء گردید، دربارهٴ فاطمهٴ معصومه(س) این نکته حائز اهمیت است که زیارت نامه‌اش از ناحیۀ امام رضا(ع) نقل شده است، از یکی از محدّثین بزرگ قم به نام سعد اشعری که توفیق تشرّف به محضر امام زمانش یعنی وجود مبارک امام رضا(ع) را پیدا نمود، نقل شده است که وجود مبارک امام رضا(ع) به من فرمودند: «یا سعد! قبری از ما در خاک شماست. عرض کردم: منظور قبر کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه(س) است؟ فرمود: آری. سپس فرمود: شما آن بزرگوار را با این وضع زیارت بکنید». لذا این زیارتنامه‌ای که در کُتب زیارات و ادعیه آمده است جزء مُنشئات وجود مبارک امام هشتم(ع) است که امام رضا(ع) فرمود: وقتی خواستید فاطمهٴ معصومه(س) را زیارت کنید این‌چنین بگویید.

مقام شفاعت کریمهٴ اهل‌بیت حضرت فاطمهٴ معصومه(س)

صاحب تفسیر تسنیم در تبیین این بخش از زیارت حضرت فاطمۀ معصومه(س) که می خوانیم؛ «یا فاطمه إشفَعی لی فی الجنه فإن لَکِ عِندَ الله شأناً من الشأن»، اظهار داشتند: کسی حق شفاعت دارد که در کنار عدالت الهی از مظاهر اسمای حسنای خدا باشد. خداوند اگر با عدل خودش با ما رفتار بکند بسیاری از انسان‌ها آسیب خواهند دید، ولی اگر رحمت او ضمیمهٴ عدل او گردد در این صورت به این کار «شفاعت» می‌گویند.

ایشان ادامه دادند: لذا اگر حضرت فاطمه معصومه(س)به این مقام رسیده است که همه بزرگان، همه علما، همه مراجع، در کنار بارگاه ملکوتی او عرض می‌‌کنند: «یا فاطمه إشفَعی لی فی الجنه..» معلوم می‌شود که حقّ شفاعت دارد، شما می‌بینید همهٴ مراجع بزرگ در کنار قبر کریمه اهل بیت(س) می‌گویند: «از ما شفاعت نما، زیرا در قیامت همگان به شفاعت خاندان پیغمبر(ع) نیازمندند.

آیت الله جوادی آملی ابراز داشتند: آنها که اهل بهشت‌اند به برکت شفاعت درجاتشان رفیع می‌‌شوند، همه شیعیان و کسانی که دینشان مورد رضایت خداوند است نیازمند به شفاعت‌اند، یا در نجات از جهنّم یا در تخفیف از عذاب و ورود به بهشت یا ترفیع درجات بهشت، به هر تقدیر در همهٴ این مراحل و درجات به شفاعت نیازمندند. اینکه همه بزرگان در پیشگاه این کریمه عرض می‌‌کنند “..إشفَعی لی فی الجنه فإن لَکِ عِندَ الله شأناً من الشأن”، معلوم می‌شود که وجود مبارک این کریمه از ولایت الهی برخوردار است و با قرآن همراه است و از قرآن جدا نمی‌شود، چنین مقامی را اگر کسی بشناسد و آن حضرت را با این معرفت زیارت کند استحقاق بهشت را خواهد داشت.

ایشان اظهار داشتند: همه این امور نشان می‌دهد که حضرت فاطمه معصومه(س) به چه جایگاهی رسیده است که امام هشتم و امام نهم(ع) هم ترغیب کرده‌اند که آن حضرت را زیارت کنید به نحوی که وجود مبارک امام رضا(ع) هم زیارتنامه خاصی برای ایشان مقرر کرده است و هم در این زیارتنامه جمله‌هایی را تعبیه نمودند که نشانهٴ مقام و منزلت والای حضرت فاطمه معصومه(س) است.

/260/12/