استاد احمد قاسمی از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید به موضوع «تاثیر حوزه های علمیه  بر حافظ نامدار شیرازی» پرداخت.

این خطیب حرم حضرت معصومه سلام الله علیها در ابتدا اظهار داشت: روز بزرگداشت شاعر نامدار و حافظ قرآن، جناب شیخ حافظ شیرازی بهانه ای شد تا تاثیر حوزه های علمیه و ارتباط آن را با حافظ باز خوانی نماییم.

وی افزود: حافظ شیرازی در نوجوانی و جوانی، شاگرد حوزه علمیه و طلبه بوده است که علوم ادبی و  شرعی را به طور گسترده فرا گرفته و در مسیر هدف و مقصد خویش، بارها در درس بزرگان حوزه علمیه شیراز، چون قوام الدین عبدلله شرکت جسته است.

/270/260/22/

استاد قاسمی تأکید کرد:  تاریخ زندگی حافظ نشان می دهد کثیرالمطالعه  بوده و کتب حوزوی را درزمینه های تفسیری و فقهی و  ادبیات عرب و فارسی، مطالعه بسیار داشته و البته درس فرا وان نیز گرفته است. در همان زمان، تفسیر گرانسگ کشاف زمخشری را و کتب تفسیری دیگر را مورد مطالعه و دقت قرار داده است. مطالع الانظار قاضی بیضاوی و مفتاح العلوم سکاکی  در زمینه معانی و بیان و بدیع از دیگر مطالعات کاربردی حافظ به شمار می رود. او همچنین منطق و جامع المقدمات و  کتب ادبیات عرب را  بخوبی خوانده و مباحثه کرده بود

وی در ادامه بیان کرد: حافظ نوجوانی خویش را علاوه بر کتب ودروس حوزوی بر انس با قرآن و حفظ او گمارده و در مدت کوتاه با حافظه سرشار و قوی خویش کامل حفظ نموده و حافظ قرآن شده بود؛ بلکه بهتر بگوییم حدود چهل سال به تحصیل علوم دینی و تفسیر قرآن، فقه و اصول ، فلسفه و عرفان اشتغال داشته است و این خود نشان ‌دهنده تأثیر حوزاه های علمیه بر ایشان  است.

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم اضافه نمود: حافظ شیرازی فنون ادبی و عرفانی و مباحث کلامی را بخوبی از حوزه های علمیه شیراز دریافته بود و البته در موسیقی هم صاحب نظر بود و حسابی بهرمند گشته بود؛ به طوری  که بارها باز تاب تاثیر آن را در اندیشه  و شعرهای او شاهد هستیم.

وی افزود: حافظ شیرازی عارف و دانشمند حوزوی بود که عمیقا با علوم دینی و قرآن آشنا بود و به نوعی  عالم قرآن  به حساب می آمد  او تعصبات مذهبی را کنار گذاشته و بیشتر در پی حقیقت و عرفان بود  از همین رو  در اشعارش مکررا  به قرآن ، و نماز و مسجد و اخلاق مفاهیم دینی اشاره می کند  و عشق خاصی هم  به اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام) داشتند

استاد قاسمی ابراز داشت: تأثیر دروس حوزوی و همنشینی با علما از  حافظ شیرازی نه تنها یک عالم فرهیخته و اخلاقی  ساخته بود؛  بلکه چهره ای صریح اللهجه و البته با شهامت در مبارزه با خرافات و تزویر دین مبدل کرده بود؛ گرچه او اهل تعمق در معانی باطنی دین بود؛ اما صریح و بی پروا مبارزه با غلو و خرافه در دین بود.

وی خاطرنشان کرد: حافظ شیرازی در آن دوره تأثیر فروانی. از حوزه علمیه می پذیرد؛ به صورتی که اندیشه و دانش و بینش او  متأثر از حوزه آزاداندیش است؛ چون همواره حرمت و احترام عالمان دین را حفظ. می نمود. در عین حال، منتقد خشک مذهبی ها و داعیان زهد افراطی بود.

این استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: اشعار حافظ  همچون پلی میان علمای دین و عرفان حقیقی است که خودش هردو را جانانه  می شناخت و می‌ستود.

وی افزود: شاعر فرهیخته، شیخ حافظ شیرازی برآمده از حوزه های کهن علمیه است، نمونه هایی از اشعار او که همواره رنگ و بوی دین و عرفان و عشق و توکل به خداوند علی اعلی را نشان می دهد را بیان می کنیم.

باغبان  گر پنج روزی صحبت گل بایدش           برجفای خار هجران، صبر بلبل بایدیش

تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافریست          راهرو گر صد هنر دارد، توکل  بایدش

یا در باب امید به خداوند چنین می‌سراید:

سحر با باد می گفتم حدیث آرزومندی                خطاب آمد که واثق شو به الطاف خداوندی

یا می فرماید:

هر آنکه جانب اهل خدا نگه دارد                     خدایش در همه حال از بلا نگه دارد

استاد قاسمی تأکید کرد: شیخ حافظ اهل سیر و سلوک و عرفان و فقه و کلام بود و چنان از حوزه های علمیه تأثیر شگرف گرفته بود که به ظاهرگرایان و زاهدنماهای روزگار این چنین می سراید:

عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت            که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت

من اگر نیکم و گر بد تو برو خود را باش           هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت

همه کس طالب یارند چه هشیار و چه مست        همه جا خانه عشق است چه مسجد چه کنشت

سر تسلیم من و خشت در میکده ها                   مدعی گر نکند فهم سخن گو سر و خشت

ناامیدم مکن از سابقه لطف ازل                       تو پس پرده چه دانی که که خوب است و که زشت

نه من از پرده تقوا به در افتادم و بس                پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت

حافظ روز اجل گر به کف آری جامی               یک سر از کوی خرابات برندت به بهشت