به مناسبت فرا رسیدن اربعین حسینی استاد سید محمد رضا طالبیان از اساتید حوزه علمیه قم با خبرنگار نشست دوره ای اساتید به گفتگو پرداخت.

/270/260/22/

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: حرکت اربعین جهات مختلفی دارد؛ یک بعد آن، بعد فردی است. می دانیم که زیارت اربعین، موجب تقرب بسیار زیاد برای مؤمن می شود؛ برای هر گامی که برداشته می شود، ثواب حج عمره عطا می شود که حتی تا نود حج عمره بیان شده است. هر چه مسیر طولانی تر باشد، ثواب بیشتر هم می شود. اگر کسی اولین بار است که به زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام می رود، بهتر است که نیابت از کسی نداشته باشد؛ چون برای حداقل یک بار زیارت امام حسین علیه السلام، شبهه وجوب در میان است. اما در غیر سفر اول، خوب است که انسان به نیابت از معصومین علیهم السلام این زیارت را انجام بدهد.

وی افزود: زیارت اربعین از بعد مکتبی هم می تواند مورد بحث قرار بگیرد. این پیاده روی عظیم اربعین، نشان از سرزندگی و پویایی و فعال بودن این مکتب است و این پویایی را به رخ می کشد. هانری کوربن، فیلسوف فرانسوی که با علامه طباطبایی بحث هایی داشت، می گوید: «مذهب تشیع تنها مذهبی است که رابطه هدایت الهی را میان خدا و مردم همیشه نگه‌ می‌ دارد و به طور پیوسته ولایت را زنده و پا برجا می‌ دارد. مذهب یهود، نبوت را که رابطه ‌ای واقعی میان خداوند و انسان‌ هاست، در حضرت موسی سلام الله علیه ختم کرده و نبوت مسیح سلام الله علیه و محمد صلی الله علیه و آله و سلم را قبول ندارد. نصارا هم در حضرت عیسی سلام الله علیه متوقف شده‌ اند. از مسلمین، اهل سنّت در حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم توقف و رابطه میان مردم و خدا را قطع کرده‌ اند و تنها مذهب تشیع است که نبوت را با حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم ختم شده می‌ داند، ولی ولایت را که همان ادامه هدایت است، بعد از آن حضرت زنده می ‌داند. تنها مذهب تشیع معتقد است که حقیقت‌ های زنده ‌ای میان بشریت و الوهیت باقی و پابرجاست و حضرت مهدی (عج) آخرین آن است.» (مکتب تشیع، سال 1339ش.، مذاکرات و نوشته ‌های علامه طباطبایی با کربن، مقدمه)

استاد طالبیان در ادامه بیان کرد: آیت الله بهجت می فرمود: «این سفر اربعین بهترین فرصت است برای شناساندن امام حسین علیه السلام به جهانیان است.» بنده یک تکمله به فرمایش آیت الله بهجت دارم؛ حرکت عظیم اربعین بهترین فرصت برای شناساندن امام حسین و امیرالمؤمنین توأمان است.

وی افزود: بیان من به این خاطر است که با دیدن صحنه عظیم پیاده روی اربعین، یک ناظر بیرونی غیر مسلمان، ممکن است دو سؤال برای او مطرح بشود:

سؤال اول آن است که حسین علیه السلام چرا جان خودش و یارانش را فدا کرد؟ چرا خودش را وارد این عرصه پر بلا کرد که منجر به اسارت خاندانش و شهادت خودش و یارانش و فرزندان و بستگانش بشود؟ در پاسخ می گوییم ایشان خودشان فرمودند: حرکت من برای اصلاح امت جدّم بود.

در اینجا سؤال بعدی پیدا می شود که مگر چه انحرافی در امّت جد ایشان به وجود آمده بود که ایشان قصد اصلاح آن را داشتند؟ اساسا به امت جد ایشان چه آموزه هایی داده شده بود که حضرت به خاطر اصلاح آن روند جانش را فدا کرد؟ چه مکتبی بر حق بوده است که حسین بن علی علیه السلام می دید امت بر خلاف آن اموزه ها حرکت می کنند. در جواب سؤال دوم باید بگوییم آن مکتب همان است که علی علیه السلام آنها را در نهچ البلاغه و آموزه های خودش معرفی کرده است. یعنی حرکت امام حسین علیه السلام زمینه ای را برای معرفی علی بن ابی طالب و آموزه هایش است.

این استاد حوزه علمیه قم در ادامه بیان کرد: اربعین فرصتی است که انسان معاصر، همانند انسان غربی که در فضای تمدن مدرن و فضای غفلت زده غربی زندگی کرده است؛ او را با فضای نهج البلاغه آشنا کنیم. معارفی که انسان ساز است؛ انسان شناسی نهج البلاغه، جهان بینی نهج البلاغه عرضه شود تا با این معارف ناب آشنا بشود و بفهمد که این معارف عظیم و الهی آنچنان عظیم است که امام حسین علیه السلام جان خود و خانواده اش را در این راه عرضه نمود.

وی اضافه نمود: سؤال می شود که شاهدیم مواسات و ایثار در راه پیاده روی اربعین شگفت انگیز است؛ اما چرا این زیبایی ها نمی تواند نظام مند بشود و آثار اجتماعی پیدا کند؟ پیاده روی اربعین، ظرفیت های بزرگی دارد که کمتر به آن پرداخته شده و مغفول مانده است و ما بر اساس آن می توانیم به امر تبلیغ بپردازیم؛ برای تقرب دل ها از این ظرفیت ها باید استفاده کرد. باید این همدلی و عشق زائران به یکدیگر را به سایر شؤون زندگی انسان های دین دار تسرّی داد. ان شاء الله همه ما بتوانیم از این فرصت ارزشمند چه به صورت تبلیغی چه سایر شیوه ها بهره برداری کنیم.