استاد محمد باقر ساعی ور از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید به موضوع «ضعف در باور دینی، یکی از عوامل بد حجابی» پرداخت.

/270/260/22/

این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: در قرآن، آیات حجاب، بر وجوب حجاب، دلالت واضح دارند؛ و اینکه بر خانم، واجب است تا پوشش داشته باشد؛ و پوشش باید به این گونه باشد که موهای سرش دیده نشود و زیبایی های بدنش هم دیده نشود.

وی افزود: سؤال این است که عوامل گرایش بعضی از افراد به بد حجابی و بی حجابی چیست؟ چرا با وجود اینکه حجاب از ضروریات دین اسلام و از ضروریات فقه اسلامی است، برخی از افراد، آئ

سیبمنسیبمنآن را رعایت نمی کنند. برخی افرادی که آشنایی با دین ندارند، می گویند حجاب که از اصول دین نیست. در پاسخ باید گفت اصول دین که برای وظایف مکلفین نیست؛ بلکه اصول دین، در مواردی است که درباره خداست و «یجب علی الله»؛ و آنچه بر مکلفین واجب است، فروع دین است. حجاب، از فروعات دین ما است؛ و واجبیت آن، به نحو واجب ضروری در دین ما است؛ هم آیات و هم روایات و هم اجماع فقها، بر وجوب این مسأله دلالت می کند؛ پس هیچ شبهه ای در وجوب فقهی حجاب نیست.

استاد ساعی ور در ادامه بیان کرد: بحث این است که با وجود این مسأله، حجاب با کم لطفی روبرو می شود. عوامل مختلفی در این امر دخیل است؛ وجود عوامل مختلف، حکایت از آن دارد که برنامه ریزی های مختلف می طلبد. برخی از عواملش دینی است؛ برخی از عواملش اجتماعی است؛ برخی از عواملش روانشناسی است؛ برخی از عواملش سیاسی است؛ این پدیده عواملی ترکیبی دارد و نمی شود با یک علت، تحلیل کرد.

عوامل دینی

استاد محمد باقر ساعی ور خاطرنشان کرد: یکی از عوامل دینی ضعف باورهای دینی در برخی از افراد است. واقعیت این است که برخی از افراد نسبت به دین، معرفت سطحی دارند و دین را در سطح خواسته های لایه احساسی خود قرار دادند؛ «از خدا خوشم می آید»؛ «با وجود خدا احساس آرامش می کنم». با اینکه «دین» یعنی ربوبیت تشریعی خدا بر انسان؛ که معرفتی عمیق می طلبد که انسان در رابطه با خدا، خدا را ربّ خودش بداند؛ علاوه بر اینکه خدا «ربّ تکوینی» است؛ و عالم هستی را تدبیر می کند؛ «ربّ تشریعی» هم هست؛ یعنی انسان ها در زندگی خودشان باید با قوانین خدا زندگی کنند. انسانی که دین را قبول دارد، «رب» بودن خدا را هم باید قبول داشته باشد. دین یعنی «تجلی و مظهر ربوبیت تشریعی خداوند.»

وی افزود: سطحی نگری در معرفت دینی سبب شد که انسان بگوید «من خدا را قبول دارم» باید پرسید معنای کلام شما چیست؟ آیا خدا را به عنوان واجب الوجود قبول دارید؟ خدا را به عنوان خالق قبول داری؟ خدا را به عنوان ربّ قبول داری؟ خدا را به عنوان «ربّ تکوینی» قبول داری؟ خدا را به عنوان «ربّ تشریعی» قبول داری؟ باید در معارف، عمق دهی ایجاد بشود.

این استاد حوزه علمیه قم در ادامه بیان کرد: بر طبق آیه های قرآن، بت پرستان، «خالقیت خداوند» را هم قبول داشتند؛ «ربوبیت تشریعی» او را قبول نداشتند؛ و می گفتند: «ارباب متفرقون» داریم؛ همان که حضرت یوسف علیه السلام به آن اشاره می کند: «يا صاحِبَيِ السِّجْنِ أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّار» (یوسف: 39)؛ در دنیای معاصر هم ربوبیت تشریعی خداوند است که زیر سؤال رفته است؛ می گویند: «ما انسان ها آزاد هستیم و هر طور که دلمان بخواهد، زندگی می کنیم»؛ این گفتار با ربوبیت تشریعی خدا منافات دارد؛ اگر خدا «ربّ» ما است، پس ما در قبال خدا آزاد نیستیم؛ اگر این امر خدا است، پس ما باید نسبت به امر الهی تسلیم و تبعیت داشته باشیم.

وی افزود: اما اینکه چرا باید تسلیم و تبعیت نسبت به امر الهی داشته باشیم، چون او از ما نسبت به ما شناخت بیشتر دارد؛ و از ما نسبت به ما محبتش و ولایتش بیشتر است. او از ما به خود ما نزدیکتر است؛ ما اگر «جان» باشیم، او «جانان» ما است. آیات الهی نیز حکایت از همین امر می کند؛ آنجا که می فرماید:

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُون‏» (الأنفال: 24)

«وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ» (ق : 16)

«وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَ لكِنْ لا تُبْصِرُون‏» (الواقعة : 85)

استاد ساعی ور خاطرنشان کرد: این آیات نشان می دهد که اگر انسان، تبعیت خدا کند و تسلیم خدا بشود، از خود به خود نزدیکتر را اولویت داده است. اگر باور دینی ضعیف بشود، انسان نسبت به احکام الهی با «تساهل» روبرو می شود. این امر، فقط در حجاب نیست؛ در نماز و سایر عبادات هم اینگونه است؛ وقتی انسان «ربوبیت الهی» و فایده «ربوبیت الهی» را به عمق متوجه نشد، در تبعیت و تصدیق و عمل، دچار سهل انگاری می شود. از این رو باید گفت یکی از عوامل ضعف بی حجابی، ضعف در باور به «ربوبیت تشریعی» خداوند است.