استاد حسن قیومی از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید با موضوع «امکان سنجی تحقق شعار سال» پرداخت.

این استاد حوزه علمیه قم در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: «مهار تورم و رونق تولید» که امسال به عنوان شعار سال 1402 در نظر گرفته شده است؛ باید دید آیا این یک شعار کلیشه ای و ویترینی است؟ در جواب باید گفت اگر همین است که در زینتی بودن و شکیل بودن و کوتاه بودن و معنای پرباری داشتن، شکی در آن نیست؛ چنانچه از این شعارها در طی سال های گذشته، بیان شده است؛ اما درباره تحقق شعار امسال فعلا نمی توانیم صحبت کنیم. آیا شعاری که داده شده است، تحقق پیدا می کند یا خیر؟ باید به مسئولین کشور که مخاطب این سخن هستند، حواله کنیم و منتظر بمانیم که آیا تا اسفند 1402 تحقق پیدا می کند یا  نه؟

وی در ادامه افزود:  وضعیت اقتصادی امروز کشور ما، به گونه ‌ای است که برای اظهار نظر کردن در باره آن  به تخصص  در امور اقتصادی نیاز نیست؛ و نیاز نیست انسان انواع تئوری های اقتصادی را بداند تا از اوضاع اقتصادی امروز کشور آگاهی پیدا کند؛ بلکه آشفتگی اقتصاد امروز ایران جای انکار نیست؛ به طوری که در هر حوزه ای از اقتصاد شما دست بگذارید، برای آن پاسخگوی صادقی نیست. اگر سوال شود چرا اقلام مورد نیاز مردم روز به روز گرانتر می شود؟ چرا  اقتصاد به این روز افتاده؟ برای خلاصی از این مخمصه ای که نظام یا دولت جمهوری اسلامی گرفتار آن شده است، آیا خلاصی وجود دارد یا ندارد؟ از ناحیه دولت مردان پاسخی شنیده صحیحی شنیده نمی شود؛ بلکه باید به متخصصان رجوع کرد، که بگویند راه خروجی برای این مشکلات اقتصادی هست یا نیست؟

استاد حسن قیومی در ادامه تأکید کرد: باید اول دید چه کسانی از این وضعیت آشفته بازار موجود، منتفع می شوند؟ جوابش این است که مسلما اولین آنها بدهکاران بانکی، و بهتر است بگوییم ابربدهکاران بانکی هستند که بیشترین نفع را می برند. باید دید اینها چه کسانی هستند که میلیاردها میلیارد در دهه های گذشته از بانک ها وام گرفتند و عقب افتادگی وام بانکی دارند یا حتی قسط عقب افتاده هم ندارند؛ سود کلان را  بردند و می برند؛ این افراد که از بانک وام گرفتند و فرض می کنیم که درصدی منطقی هم به عنوان سود بانکی  اضافه شده است؛ با یک نگاه خوش بینانه سود دیرکرد مناسب هم دریافت شود؛ با این تورم بالای 60 درصد مقدار پولی که موقع دریافت وام گرفتند، چه مقدار ارزش داشت و امروز چه مقدار؟ به عنوان مثال با 100 میلیون تومان که در سال های قبل گرفتند چه وسیله ای و ملکی می توانستند بخرند؛ اکنون با 100 میلیون تومان که می خواهند بازپرداخت کنند، چه وسیله ‌ای یا ملکی می شود خرید. معنای این گفتار آن است که ثروت اینها چند صد برابرشده است و مردمی که پس انداز در بانک ها داشتند تا با سود سرمایه‌ گذاری آن زندگی کنند، چقدر قدرت خرید در بازار را دارند. سوال این است که آیا این افراد با صاحبان قدرت سر و سرّی دارند؟ آیا یک یا دو نفر یا چند نفر هستند؟ آیا تنها یک یا دو بانک داریم یا با ده ها بانک مواجه هستیم و آیا این بانک ها اقتصاد را فلج کردند یا  خیر اتفاقی نیفتاده است

وی اضافه نمود: مشخّصه یک اقتصاد سالم آن است که در آن سرمایه گذاری انجام بشود و امنیت سرمایه گذاری پابرجا باشد و نقدینگی  موجود سرگردان  نباشد؛ یا اگر نقدینگی سرگردان در مقطعی به وجود آمد، به بخش های تولیدی سوق داده شود تا برای سرمایه گذاری، در تولید و نیاز های جامعه هدف مصرف شود.

این استاد سطح عالی و خارج حوزه علمیه قم در ادامه گفت: فرض کنیم که انباشت سرمایه امروز وجود داشته باشد؛ اگر چه من معتقدم این انباشت سرمایه به قدر کافی و به معنای واقعی امروز موجود نیست؛ چون بخشی از سرمایه مردم به خارج از کشور رفته است؛ حال، اگر فرض کنیم به اندازه کافی وجود دارد؛ آنهم یا تبدیل به ملک و املاک شده است؛ دلیل آن قیمت چند میلیون برابر شدن زمین و ساختمان است و یا در انبار و در مخازن شخصی تحت عنوان دلار و طلا و مسکوکات باارزش ذخیره شده است؛ و یا در اختیار بانک ها است؟ بخش عظیمی از آنها هم از حیطه قدرت بانک ها خارج شده است؛ بخش عمده ای دردست افراد قرار گرفته  است و آنها هم تا توانستند، از کشور خارج کردند و آن بخش که نمی توانستند خارج کنند، تحت عنوان دلار و ارز و سکه و طلا در صندوق های خارجی نگاه می دارند. این حرف های من چیز پنهانی نیست اینها را از تورم موجود در کشور و قدرت خرید توده های مردم با وجود نقدینگی بالا در جامعه می شود فهمید.

ایشان در ادامه بیان داشت: اگر بخواهیم از وضعیت فعلی رهایی پیدا کنیم، دولت باید امنیت اقتصادی را تأمین بکند؛ آیا امنیت اقتصادی بدون مهار تورم و بالا بردن قدرت خرید مردم امکان دارد؟ آیا امنیت اقتصادی بدون امنیت مرزها و برقراری امنیت در کشور ایجاد می شود؟ آیا امنیت روانی جامعه و یا امنیت اقتصادی بدون صلح بوجود می آید؟ آیا نباید برای ما تنش زدایی در منطقه و جهان ایجاد شود؟ می دانیم که امنیت اقتصادی با سرنیزه و توپ و تانک ایجاد نمی شود؛ امنیت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی با مراوده و گفتمان و بر سر میز مذاکره با مردم  و نخبگان اقتصادی واجتماعی و فرهنگی ایجاد می شود. امنیتی که بخواهد سرمایه گذاری به دنبال داشته باشد، با مذاکره و تنش زدایی است؛ و الا اگر منظور از امنیت، امنیت از باب حمله نکردن کشوری دیگر به مرزهای کشور باشد، صرف این امنیت در حالی که  واجب است باشد و ضروری است و حتما بازدارندگی دارد، اما این امنیت به تنهایی منجر به سرمایه گذاری در بخش خصوصی نمی شود.

استاد قیومی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم اقتصاد پویا داشته باشیم و به سمت رشد و تولید برویم، باید امنیت اقتصادی ایجاد کنیم؛ به دنبال آن، جذب سرمایه کنیم. و این جذب سرمایه به بخش تولید برود تا ایجاد شغل بشود و کسب و کار رونق بگیرد. آیا امکانش وجود دارد؟ به نظر من امکانش با وضعیت فعلی به حد صفر رسیده است. یعنی این امکان از آن گرفته شده است؛ هر انسانی طول عمری دارد؛ کودکی ، جوانی ، میان سالی و کهنسالی و فرتوتی ،فصل های سال هم بهار و تابستان و پاییز و زمستان دارد. در هر سن و فصلی باید متناسب با خودش کار انجام شود؛ اگر نشد کار دشوار می شود؛ اکنون در دهه پنجم انقلاب هستیم. در دهه اول که جنگ با عراق و درگیری با گروه های سیاسی و نظامی گذشت و فرصت سازندگی از ما گرفته شد، در دهه دوم که تنش های گروه های مختلف خودی و غیر خودی را شاهد بودیم و فرصت سوزی؛ در میانه دهه سوم هم زمان دولت احمدی نژاد هم که داستان خودش را دارد؛ و ....امروز به جایی رسیدیم که امکان سرمایه گذاری باید به وجود بیاید؛ چون افرادی که سرمایه دار هستند؛ سرمایه گذاری نمی کنند و سرمایه را به خارج کشور برده اند؛ آنها که سرمایه را بیرون نبردند، امکان سرمایه گذاری برای آنها مساعد نیست؛ چون فکر می کنند ثبات اقتصادی وجود ندارد؛ و آنها سرمایه را تبدیل به ملک و ارز کرده اند.

این استاد حوزه علمیه قم در ادامه بیان کرد: اقتصاد لوازم و مکانیزم و منطق خودش را دارد و آن، نیاز به سرمایه است؛ نیاز به امنیت است و نیاز نیروی کارآمد. امروز در هر سه بخش با دشواری روبرو هستیم. آمار بگیرید که در چند سال اخیر، مخصوصا در دو سال اخیر، چقدر نیروی کارآمد و جوان ما از کشور خارج شده است و چه مقدار در صف خروج از کشور هستند. اینها بزرگترین ضربه را به وضعیت روانی جامعه می زند. در بخش آموزش هم دچار چالش هستیم و امکان اینکه از این مخمصه رهایی پیدا کنیم، در حد صفر است؛ مگر آنکه در سیاست فرهنگی داخلی و خارجی در منطقه و جهانی ما معجزه ای بشود و تغییراتی اساسی ایجاد بشود.

وی افزود: فرض ما بر این است که در رابطه با اقتصاد جامعه صحبت کنیم. در حالی که امروز، مسائل اقتصادی با مسائل اجتماعی و فرهنگی و سیاسی قابل تفکیک نیست؛ بلکه در هم تنیده و به صورت ارگانیک است؛ نمی توانیم مسأله حجاب را که مسأله اجتماعی است، حل کنیم؛ چون با ابعاد اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و اعتقادی درگیر است. و به خاطر عدم فهم یا کم فهمی بعضی افراد و در نظر نگرفتنِ همین مبحث ساده، با مشکل روبرو شده ایم و با کشف حجاب و بی حجابی گسترده روبرو هستیم.

استاد قیومی تأکید کرد: اینجانب این مسأله را از اول انقلاب مخصوصا در سال 1375 با بعضی از عناصر تندرو که امروز مسؤولیت دارند، طرح کرده ام. الآن هم می گوییم حل این مسأله دستوری نیست. امروز در شرایطی هستیم که دست ما از سرمایه مناسب کوتاه است؛ دولت توان این سرمایه گذاری را ندارد؛ اگر داشت، دستش را در جیب مردم نمی کرد؛ تهی شدن ذخایر ازمقدار نیاز و عدم سرمایه گذاری بخش خصوصی و نبودنِ برنامه ریزی مناسب ،ما را با  مشکل روبرو کرده است. چگونه کنترل تورم و رونق تولید می شود ایجاد کرد؟ مگر آنکه شعاری صحبت کرد و  آمارخیالی، دادو گفت تورم 60 درصد، مثلا به 50 درصد رسیده است. این نابسامانی اقتصادی به سادگی در بخش سازندگی و زیر ساخت های  فرهنگی و صنعتی و جاده ای کشور قابل دیدن است.