به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، استاد حسین بنیادی از اساتید حوزه علمیه قم و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین، در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید، به این موضوع پرداخت: «بزرگترین خسران بشر، فاصله‌ گرفتن از قرآن است»

/270/260/20/

نایب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: از مهمترین و ضروری ‌ترین مباحث مهم در جامعه اسلامی،‌ فهم صحیح و دقیق معارف اسلام است که در رأس آنها تلاوت و تدبر در آیات قران کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام است تا در ساحت‌ های مختلف فردی و اجتماعی رسیدن به کمال میسر و ممکن شود. در همین موضوع، ماه مبارک رمضان که ماه نزول و انس با قران است، زمینه‌ های فراگیری علمی و عمل به آیات قران فراهم‌تر از زمان ‌های دیگر می‌ باشد.

وی افزود: آنچه در هدایت‌ و احیاء انسان ها با تمسک به قرآن و معارف اهلبیت علیهم ‌السلام از اهمیت ویژه و بیشتر برخوردار است،‌ جنبه ‌های هدایتگری قران در زمان تحیّرِ ناشی از «جهل و گمراهی» انسان ها است. خداوند متعال مهمترین ویژگی قرآن را «هدایتگری و بشارت دهنده» بودن آن بیان می ‌کند و‌ می ‌فرماید: «إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ...» (سوره اسراء - ٩) رسول  الله صلی الله علیه و آله می‌ فرماید: «اِذَا التَبَسَت عَلَیکُمُ الفِتَنُ، کَقِطَعِ الَّیلِ المُظلِمِ فَعَلَیکُم بِالقُرآنِ» هنگامی که فتنه‌ ها، هم چون پاره ‌های شب تاریک، شما را در خود پیچید، برشماست که به قرآن تمسک جویید. ( اصول کافی ج۲ - ص۴۵۹) امیرالمؤمنین علیه السلام می ‌فرماید: «وَ اعلَموا اَنَّ هذَالقُرآنَ هُوَ النّاصِحُ الَّذی لا یَغُشُّ، وَالهادِی الَّذی لایُضِلُّ ، وَالمُحَدِّثُ اَّلذی لایَکذِبُ» ( نهج البلاغه خطبه ۱۷۶) بدانید که این قرآن پندآموز است که خیانت نمی‌ کند؛ وهدایتگری است که گمراه نمی‌ سازد ؛ و سخنگویی است که دروغ نمی ‌گوید. این سخنان به وضوح نشان می ‌دهد که قرآن، نسخه‌ جامع و کامل نجات ‌بخش انسان ها است؛ به طوری که با قران کسی تنها نیست و هیچ زمانی به «عصر حیرت» متصف نمی‌ شود. بدیهی است که رمز تأثیر قرآن در انسان ها و جوامع، پیروی عملی، دائمی و شایسته از آیات قرآن است.

استاد حسین بنیادی در ادامه بیان کرد: امام زین العابدین علیه‌السلام در دعای چهل دوم صحیفه سجادیه از خداوند متعال درخواست می‌ کند: «وَ جَعَلْتَهُ نُوراً نَهْتَدِي مِنْ ظُلَمِ الضَّلَالَةِ وَ الْجَهَالَةِ بِاتِّبَاعِهِ» این دعای امام علیه ‌السلام متضمن یک شرط است و آن «تبعیت» از قران و بکار گیری آیات آن در شئون زندگی می ‌باشد.

عظمت قرآن و تأثیرش در تحول شگرف انسان

این  استاد حوزه علمیه قم در بخش دیگری از گفتگو خاطرنشان کرد: قرآن کریم معجزه ‌ای دائمی است که انس با آن در تمام دوران موجب رشد و تحول مثبت انسان ها برای نیل به عالی‌ ترین رتبه ‌های انسانی و ایمانی است؛ تحولی که ظاهر و باطن انسان ها را به احسن وجه تحت تاثیر خود قرار می‌ دهد و موجبات شکوفایی بشر را مهیا می ‌سازد. خداوند متعال می‌ فرماید: «لَوْ أَنْزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۚ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» ( سوره حشر - ۲۱) این آیه شریفه به خوبی عظمت قرآن را با مثالی زیبا و پرمعنا بیان می ‌کند که حتی انسان های لجوج و متعصب در معاصی و غوطه ‌ور در معایب را به اندیشه درست برای زندگی مومنانه و سعادت‌ بخش رهنمون می‌ سازد

بزرگترین خسران بشر، فاصله‌ گرفتن از قرآن است

این استاد درس خارج حوزه در ادامه بیان کرد: قران کریم گنجینه ‌ای از اصول و قواعد سبک زندگی توحیدی و موفق بشر است که در پرتو هدایت آن، سلامت انسان ها و جامعه تضمین می‌ شود و جامعه قرانی که نوید دهند جامعه مؤمنان و متقین که در آن دیانت و عقلانیت سایه می ‌افکند را پدیدار می ‌سازد و البته فاصله گرفتن و مهجور گذاشتن قرآن - به معنای فهم، ادراک و عمل به قرآن - خسران و زیانی بزرگ برای همگان می‌ باشد. قرآن کریم از لسان پیامبر اکرم صلی‌ الله علیه و آله این شکایت پیامبر را در قیامت  طرح می‌ کند که: «وَ قَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا» (سوره فرقان – ۳۰)

باور به جامعیت قران در ساحت‌های فردی و اجتماعی

استاد بنیادی خاطرنشان کرد: مفسرین و محققین درباره معنای جامعیت قرآن، تعاریف ارزشمندی کرده‌اند، برخی جامعیت قران را به معنای بیان اصول،‌ قواعد و قوانین مورد نیاز انسان و جامعه تعریف کرده‌ اند و برخی پاسخگو بودن قرآن به تمام نیازهای فکری، ‌نظری و عملی و برخی دیگر به معنای توجه قرآن به جهات مادی‌ و معنوی و فردی و اجتماعی بیان کرده ‌اند.‌ علامه طباطبایی (ره) جامعیت قرآن، به معنای کامل بودن قرآن را در دو قسم بیان می ‌کنند:

اول، جامعیّت قرآن به معنای کامل بودن بیان آن در طرح مسایل نسبت به کُتُب آسمانی پیشین.

دوم، جامعیّت قرآن به معنای کامل بودن بیان آن در طرح مسائل بدون مقایسه با کتاب ‌های آسمانی دیگر.

وی افزود: آنچه به نظر می ‌رسد، جمع تمام این تعاریف و دیگر معانی که بیان شده است، بازگشت به خاتمیت و خالد بودن قرآن کریم به عنوان معجزه‌ ای که در هر زمان برای شئون و جهات مختلف انسانها و جوامع، بیانی محکم و مستدل دارد؛ از این ‌رو قرآن علاوه بر جاودانگی و جوابگو بودن نیازهای بشر، همواره راهگشای انسدادهای فکری و فرهنگی انسان و جامعه در تمام ساحت ‌ها و قلمروها می ‌باشد تا آنجا که خداوند متعال قرآن را «تبیاناً لِکل شیء» بیان می‌ کند.

وضوح درس‌ها وعبرت‌های قصص قران

این استاد درس خارج حوزه در ادامه بیان کرد: بکی از اصول شناختی قرآن کریم،‌ بیان قصص و سرگذشت امت‌ های گذشته است؛ همانطور که یکی از اصول دیگر آن بیان رسالت پیامبران برای هدایت و سوق دادن انسان ها به حقیقت‌ و حق گرایی است؛ تدبّر در این سوره‌ ها و آیات، ذهن و افق نگاه انسان را از خلقت او متفاوت از نگاه‌ های سطحی و مادی‌ نگر می‌ کند، در حقیقت بیان قصص قرآن درس‌ ها و عبرت ‌هایی است که برای بشر در تمام جوامع راهگشای مشکلات و موانع او می ‌شود، سرگذشت‌ هایی که برای همه نسل ‌ها و تنوع فکرها، مسیر و مقصد متعالی بشر به صورت خارق‌ العاده ‌ای درس ‌آموز و رهایی ‌بخش از دام‌ ها و بندهای اسارت در دنیا و کنترل امیال نفسانی و شهوات انسان‌های افسار گسیخته در دنیای فریب و نیرنگ می ‌باشد، بنابراین قرآن در بُعد کمال‌ بخشی به انسان ها، تنها نسخه‌ ای است که انس با آن موجب آسایش و رضایت ‌بخشی انسانها از خود و خدای خود می‌شود چنانکه امید و اطمینان به سیر درست انسان در میان شلوغی و کثرت مکاتب بی‌ پایه و فرقه ‌های دروغین را در روح و جان انسان ها زنده می ‌کند.

جاذبه‌ های قرآن برای تمام اقشار و نسل‌ های جامعه

وی خاطرنشان کرد: جاذبه قرآن در ایجاد تحول و دگرگونی انسان ها به لحاظ اعتقادی و عمل ایمانی، نکته ‌ای غیر قابل انکار است، از زمان نزول آیات قرآن کریم تا امروز، افراد بسیاری با مراجعه به قرآن و یا فهم آیاتی از قران،‌ مجذوب این کتاب آسمانی و پیروی از معارف اسلامی  شده‌ اند.‌ مهم آن است که انسان ها و جوامع رجوع و انس با قرآن را در تمام زمان ها و حالات برای خود یک اصل بدانند تا تأثیر قرآن و آموزه‌ های آن را با تمام وجود درک نمایند، از این ‌رو یکی از مهمترین ارکان ابلاغ رسالات الله، ارجاع اقشار و نسل‌ های جامعه به قرآن و عمل به آیات نورانی آن است.

در انتقال پیام‌ها و مفاهیم قرآنی تلاش بیشتری لازم است

استاد حسین بنیادی تأکید کرد: در بُعد تحقیقات قرآنی،‌ کارها و کوشش‌ های فراوانی شده است؛ اما آیا نسبت به انتقال و تبیین معنایی و مفهومی آیات قرآن مخصوصاً به نسل جوان نیز به همین اندازه همّت و تلاش داشته‌ ایم و توانسته‌ ایم این باور را ایجاد کنیم که قرآن کریم، انسان ها را از انحرافات و  بن‌بست ‌ها نجات می ‌دهد و آیا توانسته‌ ایم عمل قرآنی را در ابعاد فردی، اجتماعی و مدیریتی کلان جامعه به عنوان برنامه و نظام ‌دهنده امور تثبیت کنیم؟ و آیا توانسته ‌ایم فرهنگ جامعه را موافق با قرآن بسازیم؟ و آیا توانسته‌ ایم تعلیم و تربیت مبتنی بر قرآن را رواج دهیم؟ و... اینها سوالاتی است که نیازمند تأمل و در مرحله بعد تلاش مستمر دارد؛ به ویژه آنکه در تمام این سؤالات و ابهامات،‌ سیره معصومین علیهم ‌السلام نیز در منابع غنی شیعه و در اختیار ما قرار دارد تا در این راستا توفیقات بیشتری داشته باشیم.

کلام آخر

این استاد حوزه علمیه قم در بخش پایانی گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید، خاطرنشان کرد: در تمام اعصار به ویژه عصر حاضر که عصر تکنولوژی و به تبع آن غفلت انسان ها از علوم انسانی مطابق با خلقت و فطرت و در نتیجه حیرت و سردرگمی انسان ها و جوامع برای رسیدن به اهداف و مقامات عالیه انسانی و آرمان انسان کامل، رقم خورده است،‌ تبیین و نشر معارف قرآن، رسالتی مهم و البته با وجود مکاتب منحرف و معاند، سعی و تلاشی مضاعف از آنچه تا کنون بوده است را می ‌طلبد.