استاد سید جعفر ربانی از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید، به موضوع «هدایت پذیری» پرداخت.
/270/260/22/
این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: برای هدایت، به خداوند نیاز داریم؛ به عبارت دیگر، هدایت بالذات متعلق به خداوند متعال است. اگر دیگران هدایت بشوند، به برکت هدایت الهی است. قرآن کریم خطاب به مشرکین می فرماید: «قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكَائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ ۚ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ ۗ أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَىٰ ۖ فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ» بگو: آیا از معبودان شما کسی هست که به سوی حق هدایت کند؟ بگو: فقط خداست که به سوی حق هدایت می کند؛ پس آیا کسی که به سوی حق هدایت می کند، برای پیروی شدن شایسته تر است یا کسی که هدایت نمی یابد مگر آنکه هدایتش کنند؟ شما را چه شده؟ چگونه [بدون بصیرت و دانش] داوری می کنید؟ (آیه 35 سوره یونس)
وی افزود: روزی 10 بار هم می گوییم «اهدنا الصراط المستقیم». چون هدایت، امر بسیار حساسی است؛ می بینیم که لغزش ها و ریزش ها فراوان است. یک روز حال انسان خوب است و یک روز خوب نیست. باید «آنلاین» باشیم. هدایت چیزی نیست که بگوییم ما بر آن هستیم و دیگر منحرف نمی شویم. اصلا اینگونه نیست و هر روز باید از هادی اصلی کمک بگیریم؛ و الا انسان منحرف می شود. وقتی جناب ابراهیم خلیل الله بگوید اگر خدا رهایم کند، گمراه می شوم، تکلیف ما روشن است. «فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَٰذَا رَبِّي ۖ فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِنْ لَمْ يَهْدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ» هنگامی که ماه را در حال طلوع دید [برای محکوم کردن ماه پرستان با تظاهر به ماه پرستی]، گفت: این پروردگار من است؛ چون ماه غروب کرد، گفت: یقیناً اگر پروردگارم مرا هدایت نکند بدون شک از گروه گمراهان خواهم بود. (آیه 77 سوره انعام)
استاد ربانی در ادامه بیان کرد: هر روز بارها می گوییم غیر المغضوب علیهم» و هر روز می گوییم «و لا الضالّین» ضالین کسانی هستند که راه را گم کرده اند. و هر روز ما نیاز داریم که این را بگوییم که «اهدنا الصراط المستقیم» «صراط الذین انعمت علیهم». می توانیم در نماز، ذکرها را تکرار کنیم و اگر از روی وسوسه نباشد، اشکال ندارد. امام سجاد علیه السلام که به «مالک یوم الدین» می رسیدند، بارها تکرار می کردند. بعضی ها هستند که با خدای خودشان خوش هستند و دل در خدا دارند. تعجب است از کسانی که نماز نمی خوانند. نمازی که زیباست و چنین جملات زیبایی دارد.
وی خاطرنشان کرد: مغضوب ها بنا دارند بد بشوند و بدی را در جامعه بگسترانند. اما ضالین راه گم کردگان هستند و هر روز به دنبال یکی هستند. از این رو وقتی امیرالمؤمنین علیه السلام به جانشینی انتصاب شد، دین کامل شد. «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» هدایت که بیاید، دین کامل می شود. و الا اگر بنا بود که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم امت را بدون جانشین رها کنند، با وجود آن همه زحمات و خون دل خوردن هایشان، جامعه را بدون هادی رها کنند، این کار، ناقص است و همه منحرف می شوند. حضرت موسی علیه السلام تنها چهل روز قوم خود را رها کرد، آن قوم گوساله پرست شدند. حال اگر بنا باشد پیامبری برود و جانشینی برای خود تعیین نکرده باشد، آن شخص شأنیت پیامبری ندارد. همه پیامبران برای خود جانشین داشتند. تعجب از کسانی که وقتی می گوییم پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم جانشین برای خود انتخاب کرده است، ناراحت می شوند. بلکه همه پیامبران الهی جانشین داشتند. وقتی در روز غدیر جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم معرفی شد، حالا «الیوم اکملت لکم دینکم» حالا است که دین کامل شد و حالا «اتممت علیکم نعمتی» و حالا «رضیت لکم الاسلام دینا». اینگونه باید باشد و اگر پیامبر رسالت خود را ابلاغ نمی کردند، خداوند بسیار ناراحت می شدند. «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته» کار ناقص به درد نمی خورد. «و الله یعصمک من الناس ان الله لا یهدی القوم الکافرین.» اگر هادی نباشد، دین ناقص است. اگر پیامبر هم بروند و برای خودشان جانشین نگذارند، دین ناقص است. و ما هم باید به مطیع باشیم و گوش بسپاریم. وقتی هدایت می شویم که گوش کنیم. قرآن می فرماید: «ما آتاکم الرسول فخذوه و ما نهاکم عنه فانتهوا»