استاد عباسی خراسانی از اساتید حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نشست دوره ای اساتید به موضوع «لعنت شدگان در قرآن» پرداخت.

/270/260/21/

۱- کفار

این مفسر قرآن کریم در ابتدای گفتگو خاطرنشان کرد: یکی از گروه هایی که در قرآن کریم مورد لعن خداوند، فرشتگان و مردم واقع شده اند، کفار هستند. آیات ۱۶۱ و ۱۶۲ سوره بقره، در بیان سرنوشت کسانی است که کافر شدند و در حال کفر از دنیا رفتند. خداوند متعال در این باره می‌فرماید: کسانی که کافر شدند، و در حالِ کفر از دنیا رفتند، لعنت خداوند و فرشتگان و همه مردم بر آنها خواهد بود! همیشه در آن (لعن و دوری از رحمت پروردگار) باقی می ‌مانند، نه در عذاب آنان تخفیف داده می‌شود، و نه مهلتی خواهند داشت.

«إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ کُفّارٌ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ النّاسِ أَجْمَعینَ»؛ (161). خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ» (۱۶۲)

۲- کتمان کنندگان آیات الهی:

استاد خراسانی در ادامه بیان کرد: "کتمان" در لغت مقابل آشکار کردن است که عبارتست از پنهان ساختن آنچه در باطن است. "کتمان حق" در اصطلاح عبارتست از پنهان ساختن معارف، احکام و آیات الهی و آنچه به آن مربوط می ‏شود. کتمان حقایق درجایی که آشکار کردن حق ضرورت دارد، قبیح و حرام است. خداوند متعال در این باره می فرماید: کسانى که دلایل روشن و هدایتى را که نازل کرده ایم، پس از آن که آن را در کتاب (آسمانى آنها) براى مردم بیان نمودیم، کتمان کنند، خدا آنها را لعنت مى کند و همه لعن کنندگان نیز، آنها را لعن مى کنند.

 «إِنَّ الَّذینَ یَکْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَیِّناتِ وَ الْهُدى مِنْ بَعْدِ ما بَیَّنّاهُ لِلنّاسِ فِی الْکِتابِ أُولئِکَ یَلْعَنُهُمُ اللّهُ وَ یَلْعَنُهُمُ اللاّعِنُونَ» (بقره/ ۱۵۹)

۳- دروغ گویان:

این استاد درس خارج حوزه افزود: آيه ۶۱ سوره آل عمران، به آيه‌ مباهله معروف است. مباهله، يعنى توجّه و تضرّع دو گروه مخالف يكديگر، به درگاه خدا و تقاضاى لعنت و هلاكت براى طرف مقابل كه از نظر او اهل باطل است.

وی افزود: در تفاسير شيعه و سنى و برخى كتب حديث و تاريخ مى ‌خوانيم كه در سال دهم هجرى، افرادى از سوى رسول خدا (صلي‌ الله ‌عليه ‌و آله ‌و سلم) مأمور تبليغ اسلام در منطقه نجران شدند. مسيحيانِ نجران نيز نمايندگانى را براى گفتگو با پيامبراسلام (صلّی ‌الله ‌علیه ‌و آله‌ و سلم) به مدينه گسيل داشتند. با وجود گفتگوهايى كه ميان آنان و پيامبر (صلّی ‌الله ‌علیه ‌و آله‌ و سلم) ردّ وبدل شد، باز هم آنان بهانه ‌جويى كرده و در حقّانيّت اسلام ابراز ترديد مى‌كردند. اين آيه نازل شد و خطاب به پيامبر فرمود: به آنها بگو: بياييد با فراخواندن فرزندان و زنان و عزيزانمان، خدا را بخوانيم و با حالت تضرّع و ابتهال بر دروغگويان نفرين كنيم و هر نفرينى كه دامن گروه مقابل را گرفت، معلوم مى‌شود كه راه او باطل است و با اين وسيله به اين گفتگو و جدال پايان دهيم.

«فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَناوَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللّهِ عَلَى الْکاذِبینَ» (آل عمران/ ۶۱) هر گاه بعد از علم و دانشى که به تو رسیده، [باز] کسانى درباره مسیح با تو به ستیز برخیزند، بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما نیز فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما نیز زنان خود را، ما از نفوس خود (و کسى که همچون  جان ماست) دعوت کنیم، شما نیز از نفوس خود، آنگاه مباهله و نفرین کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.

۴- اصحاب سبت:

استاد هادی عباسی خراسانی خاطرنشان کرد: اصحاب سَبْت گروهی از بنی‌اسرائیل بودند که بنابر آیات قرآن، به خاطر نافرمانی خدا و صید ماهی در روز شنبه، به عذاب الهی گرفتار شدند. چنان‌ که در قرآن آمده اصحاب سبت به امر خدا به صورت بوزینه درآمدند و بنابر برخی روایات، این گروه مسخ شده، پس از ۳ روز هلاک شدند. بیشتر روایات، وقوع ماجرای اصحاب سبت را همزمان با حضرت داوود و در شهر ایله دانسته‌اند که امروزه در فلسطین اشغالی است و ایلات خوانده می‌شود.

وی افزود: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می فرماید: تنها کسانی از اصحاب سبت نجات یافتند که نهی از منکر کرده بودند و خطاکاران و همچنین کسانی که در برابر آنان ساکت بودند، گرفتار عذاب الهی شدند.

صاحب کتاب الهی نامه اضافه نمود: قرآن کریم در مورد لعن اصحاب سبت می فرماید: اى کسانى که کتاب آسمانى به شما داده شده! به آنچه (بر پیامبر خود) نازل کردیم ـ و هماهنگ با نشانه هایى است که با شماست ـ ایمان بیاورید، پیش از آن که صورت [انسانى] گروهى را محو کنیم، سپس به پشت سر بازگردانیم، یا آنها را از رحمت خود دور سازیم، همان گونه که «اصحاب سبت» گروهى از تبهکاران بنى اسرائیل را از رحمت خود دور ساختیم و فرمان خدا، در هر حال انجام شدنى است.

«یا أَیُّهَا الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى أَدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ کَما لَعَنّا أَصْحابَ السَّبْتِ وَ کانَ أَمْرُ اللّهِ مَفْعُولاً» (نساء/۴۷)

۴- مؤمنین به جبت و طاغوت:

شاگرد برجسته علامه حسن زاده آملی رضوان الله علیه در ادامه بیان کرد: آیه شریفه ۵۱ سوره نساء از وقوع حادثه ‏اى خبر مى ‏دهد که در آن واقعه، بعضى از اهل کتاب به نفع مشرکین و علیه مؤمنین قضاوت کرده و گفته ‏اند: مشرکین هدایت یافته ‏تر از مؤمنین و راهشان هدایت‏گرتر از راه مؤمنین است.

«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذینَ أُوتُوا نَصیباً مِنَ الْکِتابِ یُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطّاغُوتِ وَ یَقُولُونَ لِلَّذینَ کَفَرُوا هؤُلاءِ أَهْدى مِنَ الَّذینَ آمَنُواسَبیلاً» (نساء/۵۱) آیا ندیدى کسانى را که بهره اى از کتاب آسمانى به آنان داده شده، (با این حال) به «جبت» و «طاغوت» بت و بت پرستان ایمان مى آورند، و درباره کافران مى گویند: «آنها، از کسانى که ایمان آورده اند، به راه هدایت نزدیک ترند؟!

وی افزود: با این که نزد مؤمنین چیزى به جز دین توحید نبود و نزد مشرکین چیزى به جز ایمان به جبت و طاغوت نبود، جبت و طاغوتى که خداى تعالى آن را به ایشان نسبت داده و سپس به همین جرم لعنتشان کرده، و فرمود:

«أولئِکَ الَّذینَ لَعَنَهُمُ اللّهُ وَ مَنْ یَلْعَنِ اللّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ نَصیراً» (نساء/۵۲) «آنها کسانى هستند که خداوند، ایشان را از رحمت خود، دور ساخته است، و هر کس را خدا از رحمتش دور سازد، هرگز یاورى براى او نخواهى یافت.»