جلسه هفتگی درس اخلاق حضرت آیتالله جوادی آملی، امروز (چهارشنبه) در مسجد اعظم قم با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.
معظم له در ادامه شرح کلمات قصار نهجالبلاغه با اشاره به کلمه نورانی ۱۸۱ امیرالمؤمنین علیهالسلام بیان داشتند: حضرت در این حکمت می فرماید: «ثَمَرَةُ التَّفْرِیطِ النَّدَامَةُ، وَثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ»، ثمره تفریط و کوتاهی، ندامت است و ثمره حزم و دور اندیشی، سلامت؛ انسان نباید کاری را بدون اندیشه، تدبیر و دور اندیشی انجام دهد، چرا که رفتار فردی او با جامعه مرتبط است و هر تصمیم شخصی در نظام اجتماعی تأثیرگذار خواهد بود.
حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار داشتند: عقل نظری مسئول اندیشهورزی و تشخیص حق از باطل است، در حالی که عقل عملی عهدهدار تصمیمگیری و اراده است؛ و این دو دستگاه از هم جدا هستند و تنها روح قوی و نفس انسانی و ایمان الهی است که این قوا را هماهنگ می کند تا مسیر زندگی انسان درست پیش برود.
این مرجع تقلید گفتند: جهاد درونی آن است که انسان، قوا و نیروهای درونی خود را بشناسد، وظیفه هر یک را بفهمد و آنها را هماهنگ سازد تا تصمیمی درست و عمل صالح از او صادر گردد. کارهایی که در حوزه و دانشگاه انجام میشود، در حوزه عقل نظری است و هدف آن جهلزدایی در برابر علم است، اما کار مربیان اخلاق و مصلحان اجتماعی، در قلمرو عقل عملی قرار دارد و به جهالت زدایی میپردازند. جهالت، در تصمیمگیریها و رفتارهای عملی انسان بروز میکند، مانند اداره جامعه و شئون زندگی؛ در حالیکه جهل، مربوط به ندانستن علمی است.
ایشان با اشاره به روایت نورانی «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لَا یَنْفَعُهُ»، افزودند: بسیاری از افراد از نظر علمی باسوادند، اما در عمل گرفتار جهالتاند و در تصمیمسازیهای خود عاقلانه رفتار نمیکنند. از اینرو انسان باید چنان زندگی کند که کارگاه تصمیمسازی درونیاش بر اساس عقل و تقوا عمل کند و تصمیمگیرنده فقط از آن تبعیت نماید؛ علم به تنهایی کافی نیست؛ بسیاری از دانایان در اثر نداشتن عقل عملی و تصمیمگیری صحیح، گرفتار جهالت در رفتار میشوند.
معظم له با اشاره به حکمت ۴۸ نهجالبلاغه بیان داشتند، پیروزی در امور فردی و اجتماعی، زمانی محقق میشود که تصمیمها بر پایهی اندیشهسازی حسابشده، جمعآوری و تحلیل آراء باشد و اندیشه صحیح نیز به رازداری و حفظ اسرار است.
حضرت آیت الله جوادی آملی در پایان یادآور شدند: کسی که اهل تفریط باشد و بدون تدبیر اقدام کند جز پشیمانی بهرهای نخواهد برد و آنکه اهل حزم، دوراندیشی و اندیشه باشد، از سلامت و پیروزی برخوردار خواهد شد.